زبان و ادبیات عربی...

رتبه‌بندی وبومتریکس در سال 2004 توسط آزمایشگاه سایبرمتریک (CINDOC) واحدی از انجمن ملی تحقیقات اسپانیا (CSIC) به منظور رتبه بندی دانشگاهها و موسسات آموزشی دنیا ارائه شد. رتبه‌بندی وبومتریکس متشکل از یک پایگاه داده شامل بیش از بیست هزار دانشگاه و مرکز تحقیقاتی است. این رتبه‌بندی بر اساس شاخصی مرکب از 4 پارامتر تهیه شده است که شاخص های آن به مرور زمان اصلاح و به روز می گردد. وبومتریکس هر ساله در بهمن‌ماه و مردادماه بروز می‌شود و یک مقیاس وبی برای دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی فراهم می‌آورد. این رتبه‌بندی میزان فعالیت علمی وب سایت‌های آموزشی را بصورت دوره‌ای نشان می‌دهد. درحقیقت هدف از این رتبه بندی نشان دادن میزان توجه موسسات به نشر الکترونیکی است و موسسات و دانشگاههایی دارای رتبه بهتری هستند که اهمیت بیشتری به این مساله می دهند.

2. شاخصهای وبومتریکس

در حال حاضر چهار فاکتور اصلی به عنوان شاخص های ارزیابی وبومتریکس وجود دارد. در جدول ذیل عنوان هر فاکتور و درصد اهمیت آن براساس آخرین نسخه (ژانویه2012) ارائه شده است.

ردیف	شاخص	ضریب تاثیر (ویرایش 2012)	ضریب تاثیر (ویرایش 2011)	توضیحات
1	size	10%	20%	تعداد صفحات ایندکس شده از وب سایت توسط موتور جستجوگر گوگل
2	Rich files	10%	15%	تعداد فایلهای ایندکس شده توسط گوگل با فرمتهای ps+eps, doc+docs,ppt+ppts, pdf
3	Visibility	50%	50%	تعداد لینکهای وروری خارجی(in-link) شناسایی شده توسط موتور جستجوگر Majestic SEO
4	Scholar	30%	15%	تعداد مقالات علمی منتشر شده براساس موتور جستجوگر گوگل scholarوscimago group
مجموع		100%	100%

همانگونه که در جدول بالا مشخص است شاخص scholar که در واقع بیانگر میزان تولیدات علمی یک موسسه علمی/پژوهشی است در نسخه اخیر اهمیت بیشتری یافته است. البته لازم به ذکر است که نحوه محاسبه این شاخص نیز نسبت به سالهای گذشته بهبود چشم گیری داشته است که این امر منجر به بهبود قابل ملاحظه وضعیت وب سایت دانشگاههای ایرانی شده است.
اهمیت دو فاکتور Rich file , size در نسخه اخیر کمتر شده است لیکن همچنان مهمترین فاکتور، Visibility است.Visibility نشان دهنده میزان ارجاعات سایر سایتهای اینترنتی به وب سایت مورد نظر است که طبیعتا فاکتور مهمی به شمار می رود.
منابع اصلی استخراج شاخص های ارزیابی در نسخه جدید سه منبع Majestic SEO, Google و Scimago, هستند که البته دو منبع آخر چندان شناخته شده نیستند. در نسخه های گذشته از yahoo و سایر موتورهای جستجو هم استفاده می گردید که بنا به دلایلی حذف شده اند.
تقریبا تمامی فاکتورها بدون دخالت مستقیم انسان و توسط موتورهای جستجو استخراج می شوند.
فرمت Rich File ها در نسخه اخیر بهبود یافته است.

3. نقاط ضعف رتبه بندی وبومتریکس

بطور کلی می توان نقطه ضعف اصلی وبومتریکس را در این دانست که همه فاکتورها از موتورهای جستجو استخراج می شوند و اعداد بدست آمده از این موتورها به شدت متغیر و غیرقابل استناد هستند. مساله دیگر نیز ناقص و ناکافی بودن فاکتورهاست. بطور کلی چهار فاکتور موجود به هیچ وجه همه شرایط یک وب ایده آل دانشگاهی را شامل نمی شوند. مساله دیگر نیز ناشناخته بودن موسسه متولی این امر و احتمالا عدم وجود منابع انسانی کافی برای انجام فرآیند رتبه بندی است. این امر بخوبی از نتایج کار و وضعیت سایت رتبه بندی مشهود است. متغیر بودن فرمول، منابع و وزن فاکتورها نیز از جمله نقاط ضعف به شمار می رود، تغییرات پی در پی و اساسی در موارد ذکر شده باعث عدم ثبات در نتایج و بلاتکلیفی موسسات می شود. هر چند بنظر می رسد نتایج بدست آمده در نهایت بصورت دستی و با استفاده از وضعیت موسسات در رتبه بندی های سالهای گذشته نرمال می شود!

4. هدف از تحقیق حاضر

در این تحقیق تلاش شده است تا در نگاهی اجمالی وضعیت دانشگاههای کشور نسبت به کشورهای منطقه و وضعیت جهانی و در نهایت در مقایسه با یکدیگر ارزیابی شده و در خاتمه نیز راهکارهایی جهت بهبود وضعیت وب سایت دانشگاهها ارائه شود. لازم به ذکر است که با توجه به اینکه وب سایت رتبه بندی وبومتریکس تنها نتایج آخرین رتبه بندی را در سایت خود نشان می دهد و نتایج دوره های گذشته تنها برای 500 دانشگاه اول دنیا در این سایت موجود است، برای بدست آوردن نتایج سالهای گذشته و مقایسه با آخرین ویرایش رتبه بندی از آرشیو نگارنده در این خصوص استفاده شده است.

5. وضعیت قاره های مختلف

در جدول ذیل تعداد دانشگاههای شناخته شده در رتبه بندی وبومتریکس در 11 کشور منتخب ارائه شده است. این اعداد مربوط به سالهای 2008 تا 2012 هستند و در انتخاب کشورها تلاش شده است تا کشورهای منطقه، قاره آسیا و کشورهای توسعه یافته بطور همزمان مدنظر قرار گرفته شوند. همانطوری که در جدول مشخص است ایران بعد از کشورهای آمریکا، هند، چین و فرانسه، در جایگاه مناسبی از نظر تعداد دانشگاههای منتخب است که این جایگاه در طول سالهای گذشته بهبود چشم گیری داشته است.

همانطور که مشاهده می شود تنها قاره های آسیا/خاورمیانه و اقیانوسیه نسبت به متوسط رشد تعداد دانشگاهها در رتبه بندی بهبود داشته اند که این امر نشاندهنده توسعه دانشگاههای این قاره ها و تغییر نگرش آنها به نشر اینترنتی در سایتهای ایشان است. در این میان قاره اروپا کمترین نسبت توسعه را در 4 سال اخیر تجربه کرده است.

6. وضعیت کشورهای منتخب

در جدول ذیل تعداد دانشگاههایی که از هر قاره در خلال سالهای 2009 تا 2012 در این رتبه بندی وبومتریک شناسایی شده اند، نمایش داده شده است.

(در جدول، اطلاعات خانه هایی که با – مشخص شده اند موجود نبوده است)

7. دانشگاههای ایرانی در وبومتریک

20 دانشگاه برتر ایرانی براساس رتبه بندی وبومتریکس درجدول ذیل نشان داده شده اند.

در این جدول دانشگاه تهران مانند سالهای گذشته همچنان در صدر قرار دارد. رتبه جهانی این دانشگاه هم اکنون 528 است که در مقایسه با رتبه سال گذشته (938) بهبود قابل ملاحظه ای یافته است. دانشگاههای علوم پزشکی تهران و فردوسی مشهد نیز توانسته اند به جمع 1000 دانشگاه برتر دنیا (از نظر این رتبه بندی) به پیوندند. در میان 20 رتبه برتر دانشگاههای کشور، 5 دانشگاه علوم پزشکی حضور دارند و در میان آنها نامی از واحدهای دانشگاه آزاد مشاهده نمی شود. اولین واحد دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات است که در رتبه 22 کشوری قرار دارد.

8. وضعیت دانشگاه تهران در مقایسه با سایر دانشگاه های دنیا

در رتبه بندی اخیر دانشگاه تهراندر رتبه 528 جهانی قرار گرفته است و در میان دانشگاههای آسیایی نیز در رتبه 80 قرار دارد و این در حالی است که در سالهای گذشته هیچ دانشگاه ایرانی در میان یکصد دانشگاه برتر آسیایی وجود نداشته است. در دو جدول ذیل رتبه دانشگاه تهران در مقایسه با سالهای گذشته نمایش داده شده است.

9. دانشگاههای ایرانی که نسبت به سال گذشته پیشرفت بالایی داشته اند

در میان 20 دانشگاه برتر کشور، دانشگاههای ارومیه، کاشان و تبریز بیشترین پیشرفت را نسبت به سال گذشته تجربه کرده اند. از بین دانشگاه های علوم پزشکی نیز دانشگاه علوم پزشکی تهران با بهبود مناسب رتبه خود و رساندن خود در جمع 1000 دانشگاه برتر دنیا، پیشرفت داشته است. در بین واحدهای دانشگاه آزاد نیز، واحد علوم و تحقیقات با بهبود رتبه خود از 4205 در ژانویه 2011 به 2080 در ژانویه 2012، پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته است.

10. 10دانشگاه اول علوم پزشکی/ واحدهای دانشگاه آزاد/ دانشگاههای دولتی

نام 10 دانشگاه نخست علوم پزشکی کشور به همراه رتبه جهانی آنها در جدول ذیل آمده است:

همچنین 10 واحد نخست دانشگاه آزاد در کشور بدین شرح است:

10 دانشگاه نخست دولتی نیز براساس وبو متریکس بدین شرح است:

11. راهکارهای بهبود جایگاه دانشگاهها براساس وبومتریک

بطور کلی راهکارهای اساسی برای بهبود رتبه وب سایتهای دانشگاه براساس وبومتریکس را می توان بدین شرح برشمرد:
• یکسان نمودن نام دامنه (Domain) سایت اصلی دانشگاه و همه وب سایتهای زیر مجموعه و متعلق به دانشگاه. استفاده از دامنه های متعدد باعث توزیع امتیاز بین چند دامنه شده و در نهایت بالاترین امتیاز برای دانشگاه در نظر گرفته خواهد شد که این امر بسیار نامطلوب خواهد بود. به عنوان مثال دانشگاه صنعتی شریف سالهاست که با این مشکل دست به گریبان است. دانشگاهها می توانند برای سایتهای زیر مجموعه خود از زیر دامنه (Subdomain) استفاده کنند و در این صورت امتیاز همه subdomain ها با هم جمع خواهد شد. این روش در میان دانشگاههای ای برتر دنیا بسیار متداول است.
• رعایت استانداردهای SEO یا بهینه سازی برای موتورهای جستجو در پیاده سازی فنی و محتوایی سایتهای دانشگاهی نیز موضوع بسیار مهمی است که بر روی هر 4 فاکتور رتبه بندی موثر خواهد بود. چگونگی رعایت استاندادردهای SEO و راهکارها در این خصوص نیازمند سلسله مقالات جداگانه است.
• افزایش انتشار محتوای موجود در وب سایتها و ارائه محتوای به روز نیز از جمله فاکتورهای بسیار مهم است.
• وجود نسخه انگلیسی از وب سایت با حداقل اطلاعات کلی از معرفی دانشگاه نیز از جمله مواردی است که تاثیر مطلوبی خواهد داشت.

12. جمع بندی

•در مجموع می توان موارد ذیل را به عنوان جمع بندی نتایج حاصل از رتبه بندی سال جاری (2012) وبومتریک و مقایسه آن با سالهای گذشته عنوان نمود:
• در مجموع وضعیت دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کشور در چند سال اخیر بهبود قابل ملاحظه ای براساس رتبه بندی وبومتریکس داشته است.
• اغلب دانشگاههای کشور در فاکتور Scholar پیشرفت بسیار مناسبی داشته اند که این امر بیشتر به دلیل افزایش تعداد مقالات علمی دانشگاهها و همچنین بهبود روش محاسبه این فاکتور در وبومتریکس بوده که باعث احقاق حق دانشگاههای ایرانی نسبت به سالهای گذشته شده است.
• اغلب دانشگاهها در دو فاکتور Rich files , Size جایگاه چندان مناسبی ندارند که راهکار اصلی بهبود این دو فاکتور، قوی کردن وب سایتهای دانشگاه از دو جنبه محتوایی و فنی و اعمال اسنانداردهای SEO است.
• واحدهای دانشگاه آزاد بهبود چشم گیری در رتبه بندی اخیر داشته اند، بگونه ای که در آخرین نسخه رتبه بندی، 195 واحد دانشگاه آزاد در جمع دانشگاههای برتر شناخته شده ایرانی دیده می شوند، در حالیکه در ژانویه سال 2011 این عدد کمتر از 15 واحد دانشگاهی بوده است.

نظرات شما عزیزان:

[ یک شنبه 25 فروردين 1392برچسب:,

] [ 14:51 ] [ علي افضلي ]

.: Weblog Themes By MihanSkin :.

درباره وبلاگ

من علي افضلي هستم.دوست داشتم فضايي براي ارتباط با استادان اهل نظر و دانشجويانم داشته باشم.اين وبلاگ،به نوعي صفحه شخصي من است بنابراين طبيعي است كه فضاي آن با كلاس درس متفاوت خواهد بود و اساسا تلاشي در جهت اينكه اين وبلاگ موضوعات علمي محض را پوشش دهد،بعمل نخواهد آمد هرچند از طرح مسائل و مطالب علمي به شدت استقبال خواهم نمود.شما نيز هر آنچه مي پسنديد ميتوانيد ارسال داريد..سپاسگزارم

امکانات وب